دوماهنامه شماره33 - مهر و آبان 1387

 1- چند و چون موسیقی‌درمانی در ایران 
 موسیقی صدای روح است که در لحن کلام انسان تجلی می‌یابد. گرایش به آهنگ موزون در فطرب هر انسانی نهفته است اما هدفمند کردن این گرایش درونی مانند از قوه به فعل در آوردن هر امری می‌باشد. صاحبنظران و کارشناسان موسیقی معتقدند:

 چند و چون موسیقی‌درمانی در ایران 
 موسیقی صدای روح است که در لحن کلام انسان تجلی می‌یابد. گرایش به آهنگ موزون در فطرب هر انسانی نهفته است اما هدفمند کردن این گرایش درونی مانند از قوه به فعل در آوردن هر امری می‌باشد. صاحبنظران و کارشناسان موسیقی معتقدند:احساسات هیجانات و خشونت دیگران می‌تواند در انسان تأثیر گذاشته و او را از غمگینی به نشاط و از خشونت به آرامش سوق دهد. آنان معتقدند اوج این انتقال احساسات و تاثیرات در موسیقی نهفته است و یک موسیقی واقعی و خوب می‌تواند بر لایه‌های وجودی فرد اثر گذاشته و به زندگی انسان معنا و جهت بخشد. موسیقی‌درمانی یکی از روش‌های علمی است که در معالجه برخی از بیماری‌ها نقش به سزایی دارد و استفاده از این نوع درمان در اروپا و آمریکا کاملا جا افتاده است. علیرغم پیشرفت‌های بسیار غرب در زمینه موسیقی درمانی در کتاب موسیقی به جای درمان که در دانشگاه اکسفورد تدریس می‌شود آمده است «تلاش ما برای استفاده از موسیقی شرق است» یک پزشک در مشهد بر روی اثرات درمانی موسیقی سنتی و گسترش موسیقی‌درمانی در ایران کار کرده است که نتایج این تحقیقات در سلسله سخنرانی های موسیقی درمانی همراه با اجرای زنده در سال جدید در مشهد و تهران ارائه می‌شود. دکتر رامین ظفری که خود نیز در نواختن «نی» و «نی‌لبک» تبحر لازم را داراست گفت: نقش موسیقی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند افسردگی اضطراب برخی از بیماری‌های روانی، سردردهای عصبی و میگرن ثابت شده است. وی افزود: موسیقی‌درمانی در کشورهای غربی مانند اروپا آمریکا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و بزرگترین انجمن موسیقی درمانی با عنوان در کشور آمریکا فعالیت گسترده‌ای دراین زمینه دارد. وی تصریح کرد: در آن کشورها، موسیقی درمان‌ها که طی دوره چهارساله مدرک عالی این رشته را کسب کرده‌اند در مراکز درمانی بخش روان درمانی بیمارستان‌ها و مطب‌های خصوصی فعالیت می‌کنند. حتی بیمه‌ها نیز در ارتباط با هزینه این نوع درمان با موسیقی درمانگران قرار داد دارند و همکاری لازم را با هم دارند. وی اشاره به این که در درمان با موسیقی روانپزشک مستقیم اقدام نمی‌کند گفت: با تشخیص این که بیماری توسط موسیقی قابل درمان است بیماران به موسیقی درمانگران معرفی می‌شوند و روش‌های علمی و خاصی بر روی این بیماران پیاده می‌شود. وی در مورد جایگاه موسیقی درمانی در ایران گفت: علیرغم این‌که موسیقی ما بسیار غنی و قدیمی است ولی جنبه‌های آن برای اقشار ایرانی جا افتاده نیست. به طور مثال موسیقی دوتار شمال خراسان در فرهنگ ماست که این ساز را «لقمان حکیم» برای درمان ساخته است. این پزشک گفت: سازهای سنتی حالت معنوی و الهی در انسان ایجاد می‌کند و انسان را به عمق برده و اثرگذاری الی از این سازها حاصل می‌شود. وی یادآور شد: حاج قربان سلیمانی استاد در نواختن ساز«دوتار» در ایران است که در سال 91 در فستیوال جهانی یونکو در شهر آوینیون فرانسه جایزه اول هنرمند برگزیده را کسب کرده است و به دعوت جشنواره های مختلف هر از چند گاهی در اروپا برنامه اجرا می‌کند. وی به نقل از استاد حاج قربان گفت: مردم آن‌جا علاقه و شور و شوق عجیبی به سازهای سنتی دارند و چنان به نوای دوتار گوش فرا می‌دهند که غرق آن شده و حتی گریه می‌کنند و اشک می‌ریزند و علیرغم این که مفهوم شعرهای محلی ایرانی را درک نمی‌کنند اما نوای «دوتار»روح آنان را به تلاطم در می‌آورد. این است اثر موسیقی اصیل که تمام وجود انسان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آرامشی به انسان می‌بخشد که نظیری برای مقایسه آن وجود ندارد. مردم ما علیرغم منع‌های ظاهری بسیار موسیقی‌شناس و موسیقی دوست هستند و با علم انسان‌شناسی بهتر می‌توانند اثرات روحی و معنوی موسیقی را توجیه کنند. این پزشک درمورد اثرات تسکین‌دهنده موسیقی گفت: نتایج تحقیقی که در آمریکا در زمینه موسیقی درمانی انجام شده نشان می‌دهد، افرادی که بعد از عمل جراحی برایشان موسیقی پخش می‌شود در هنگام درد تحمل بیشتری دارند. نتایج این تحقیق حاکی است که این افراد جهت تسکین درد کمتر تقاضای مسکن دارند و آستانه تحمل درد در آن‌ها افزایش یافته است. وی در مورد توجیه علمی اثرات درمانی موسیقی گفت: وجود انسان از دو قسمت روح و جسم در هم تاثیرگذار هستند. به طور مثال افسردگی کسالت روح است. روانشناسان سعی می کنند دارویی بدهند که از طریق جسم به روی سیستم اعصاب اثر کند و یا تغییر سیستم اعصاب افسردگی را رفع کند. در روانشناسی جدید تمام داروهای تجویز شده و روش‌های روان درمانی صرف تغییر روحیه است و موسیقی می‌تواند حالت روحی انسان را تغییر دهد. در هنگام اضطراب که یک حالت روحی است، تغییرات حالات روحی در جسم اثرگذار است ولی هنگامی‌که اضطراب کاهش یافته و آرامش حاصل می‌شود علائم جسمی برطرف می‌شود. همه این موارد می‌تواند توجیه علمی موسیقی در نقش آن در درمان بیماری‌ها باشد. دکتر ظفری در مورد موسیقی گوش دادن‌های روزمره ما گفت: در موسیقی سه عنصر نقش موثر دارند که شامل تولیدکننده موسیقی، نوازنده و حالات روحی شنونده است. اگر چه نقس گوش دادن به موسیقی در جهت آرامش و نشاط خوب است اما موسیقی درمانی با موسیقی گوش دادن‌های ما خیلی تفاوت دارد و موسیقی برای حالات روحی ما خوب است و از شنیدن چه نوعی باید پرهیز کنیم. وی گفت: گوش دادن به یک موسیقی‌های تند حتی می تواند حالت پرخاشگری در جوانان ایجاد کند و شور و شر آنان را افزایش دهد. یک موسیقی ملایم می‌تواند روحیه ای آرام و نشاط بخش به انسان بخشد و شخصیت فرد را تغییر دهد. گسترش موسیقی درمانی صحیح در ایران می تواند نقش بسزایی در ایجاد آرامش و نشاط مردم به خصوص قشر جوان ایفا کند. 

2- مدیتیشن راه رفتن 
ترجمةگلاله خسروی کردستانی 
این مدیتیشن از طریق تمرکزدرحین راه رفتن انجام می‌شود. هوشیاری در طول مسیر، با فکر کردن به تمامی تجربیات و حرکات حفظ می شود. بطور کلی روش های متفاوتی از مدیتیشن راه رفتن وجود دارد. در این مطلب یکی از آن‌ها بطور کامل بررسی می‌شود که اگر آن را بخوبی یاد بگیرید، بقیه نیز براحتی انجام پذیر هستند. 
میان مدیتیشن نشسته و راه رفتن تفاوت هایی وجود دارد، یکی از این تفاوت ها دراین است که چشمان ما در طول حرکت باز است! پس نحوه انجام تمرین، متفاوت می شود. همان‌طور که در تمرینات «متابهاوانا» Metta Bhavanaیا «تنفس متفکرانه» به محیط بیرون کاملاً توجه می‌کنیم، دراین مدیتیشن هم باید از هر آنچه در بیرون از وجود ماست آگاه باشیم(تمامی افرادی که به آنها برخورد می کنیم و تمامی آنچه در محیط اطراف هستند). 
چیزهای زیادی هستند که بهتر از حالت نشسته حتی در محیط آزاد، می‌توانیم نسبت به آن آگاهی کسب کنیم: صدای طبیعت، باد، خورشید، مردم و حتی ماشین ها. یکی از اساسی‌ترین تفاوت ها این‌است که این نوع مدیتیشن درمقایسه با حالت نشسته هم ساده تر است و هم آگاهی انسان نسبت به وضعیت بدن خود، بهتر صورت می‌گیرد و قوی‌تر خواهد شد.
 وقتی شخصی راه می‌رود، بهتر از حالت نشسته می‌تواند به اعضای بدن خود توجه کند. درحالت نشسته درک احساسات و عملکرد بدن نیاز به مهارت و توجه بیشتری دارد، پس نتیجه این مدیتیشن بهتر از نشسته خواهد بود و البته لذت آور تر هم هست. تمرینات مدیتیشن راه رفتن می‌تواند‌درخلال کلیه فعالیتهای روزانه مثل حرکت از سمت ماشین به سوپر مارکت صورت گیرد. تمرینات مدیتیشن که در این مقاله بررسی می شود، بهتر است‌در خارج از محیط خانه انجام شود. مثلاً در پارک یا فضای مناسبی که بتوان به مدت 20 دقیقه بدون مواجه شدن با ترافیک در آن قدم زد. 
نحوه انجام مدیتیشن راه رفتن
 بهترین راه برای یادگیری این تمرین، آموزش قدم‌ به قدم‌ آن‌است، این تمرین ها از تمامی تمریناتی که برای مهار ذهن سرکش آموزش داده شده ساده تر هستند. در حین حرکت به خوبی می‌توان از اعضا بدن آگاهی کسب کرد. البته از این جهت پیچیده و مشکل هم هستند که عوامل محیطی می‌توانند گاهی منجر به حواس‌پرتی شوند، پس باید برای تمرکز تلاش کنید.
 ایستادن
 برای شروع، کافی است در یک نقطه بایستید واز وزن خود که از کف پاها به زمین منتقل می‌شود. آگاه شوید. به تمامی نیروها و حرکاتی که منجر به تعادل و ایستادن شما می‌شود توجه کنید. به این فکر کنید که اگر می‌توانید بایستید هدیه‌ای از جانب خداست، در واقع سالها طول کشیده که در کودکی ایستادن را بیاموزیم و حال از اینکه خوب می‌توانید بایستید، آگاه شوید و شکر گذار باشید. راه رفتن به آرامی و با قدم هایی معمولی شروع به راه رفتن کنید. دراین مرحله اصلاً نمی‌خواهیم طرز راه رفتن خود را عوض کنیم بلکه فقط می‌خواهیم از راه رفتن و قدم برداشتن بیش تر آگاهی کسب کنیم. کسب آگاهی از اعضای بدن ابتدا به کف پاهایتان توجه کنید، از تماس آن با زمین و سپس بالا رفتن آن آگاه شوید. از چگونگی اینکه ابتدا پاشنه پا با زمین تماس می‌یابد و سپس کف پا به زمین می‌آید قوس پیدا کرده و مجدد بالا می‌رود و هوا را به عقب می‌راند. از تمامی احساساتی که در پاهایتان حس می‌کنید. مطلع شوید. نه فقط از تماس‌کف پاها به زمین بلکه از تماس انگشت ها باهم، احساس اینکه کفش به پا‌ دارید و حتی جنس جورابهایتان بیش تر آگاه شوید. تا می توانید پاهای خود را ریلکس کنید. به قوزک پاهایتان و تمامی تغییراتی که باقدم برداشتن شما، در آنها رخ می دهد، توجه کنید. حالا مفصل قوزک پاها را ریلکس کنید، اصلاً به آنها فشار نیاورید. به قسمت پایینی پاها، ساق‌پا، ماهیچه های ساق پا، حتی تماس لباس با آن و دمای بدن و ماهیچه ها توجه کنید، از اینکه در حین راه رفتن چه تغییر و حرکتی درماهیچه ها صورت می‌گیرد آگاه شوید. حتی برای چند قدم آنها را فشرده و آزاد کنید و سپس به ریتم عادی قدم زدن برگردید و تمامی ماهیچه های ساق پا را ریلکس کنید. به زانو ها و هر احساسی که با راه رفتن در مفصل زانوها حس می کنید دقت کنید و سپس توجه خودرا به سمت ران پاها ببرید. از پوست زانوها و تماس آن با لباستان و حتی دمای آن قسمت آگاهی یابید و بعد به ماهیچه های آن توجه کنید، به اینکه ماهیچه‌های جلوی ران و ناحیه پشت ران چه عملکردی دارند، در چند قدم در حین حرکت آنها رامنقبض کنید و سپس ریلکس و به ریتم عادی حرکت برگردید. به کفل و ماهیچه های اطراف مفصل کفل توجه کنید و آنها را ریلکس‌کنید. حتی وقتی احساس کردید که ریلکس هستند باز هم سعی کنید تا بیش‌تر ریلکس شوند و بعد به نحوه راه رفتن خود دقت کنید، ببینید.
وقتی ماهیچه‌های ران ریلکس هستند، چگونه ریتم راه‌رفتن شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. به لگن خاصره و تمامی حرکاتی که ضمن راه رفتن در آن صورت می‌گیرد دقت کنید، ببینید که چگونه در هر قدم ابتدا یک کفل جلو می‌رود وسپس بعدی، یک کفل بالامی‌رود و دیگری پایین می‌آید. به تمامی عملکردها و حرکاتی که موقع جلو رفتن توسط لگن خاصره ایجاد می شود به بخش پایینی ستون فقرات یعنی استخوان خاجی که در لگن خاصره است توجه کنید. از مهره های ستون فقرات که چگونه درکنار هم قرار دارند، مهره های ناحیه کمر و دنده ها، آگاه شوید و احساس کنید که چگونه بهمراه لگن خاصره جلو و عقب می روند. ستون فقرات حرکت ثابتی دارند. وقتی راه می روید از سمتی به سمت دیگر حرکت می کنند، یعنی حرکتی چرخشی حول محور مرکزی بدن شاید بتوان گفت که ستون فقرات حرکتی حساس، مارپیچی، اما ثابت و پایدار دارند. به شکم، تماس لباس با آن و اینکه چطور مرکز ثقل بدن آنجاست، توجه کنید. 
گاهی مردم فکر می کنند که شکم بخش مهمی نیست چون سر، مرکز فرماندهی ماست. اما به این فکرکنید که اگر شکم در مرکزیت بدن قرار دارد، مرکز زندگی ما هم می‌تواند باشد. به سینه ها فکر کنید و نفس بکشید. به ترتیب به تماس سینه ها با لباس، به شانه ها، به نحوه حرکت آن دقت کنید و سپس شانه ها را ریلکس کنید. طوری که با راه رفتن حرکات شانه به دستها منتقل شود و در نتیجه دستها همزمان با پاها آزادانه به عقب و جلو حرکت کنند. به حرکات دست توجه کنید- قسمت بالای بازوها، آرنج ها، ساعدها، مچ و دست .هوایی را که از روی پوست دست و ازمیان انگشتان در حین حرکت جریان می‌یابد، حس کنید. مه قرار دارند. به تمامی جوانب سر خود فکر کنید، ببینید چگونه وقتی ماهیچه های پشت گردن را ریلکس می‌کنید، چانه و استخوان جمجمه در وضعیت آرامی قرار می‌گیرد. برای مشاهده اطراف، سر خود را آرام به هر طرف بچرخانید، دقت کنید که وقتی شانه را به سمت سینه می‌بیرید، احساسی تاریک اما عاطفی خواهید داشت و اگر چانه را بالا ببرید، احساس روشنی به شما دست می دهد و انگیزه حرکت پیدا می‌کنید. به هر آنچه در ذهن شما می‌گذرد فکر کنید و سپس سروچانه را در وضعیت عادی و ریلکس قرار دهید. ابتدا آرواره هایتان و سپس چشمانتان را ریلکس کنید، اصلاً در حین حرکت به چیزی خیره نشوید و از تمامی آنچه در اطراف است گذرا رد شویدتا مانع تمرکز شما نشود. احساسات از تمام احساسات درونی خود آگاه باشید، به این معنی که آیا چیزی هست که از وجود آن احساس رضایت و لذت کنید؟ و یا چیزی که موجب نارضایتی شما باشد؟ چه در داخل بدن و چه در محیط اطرافتان. اگر در داخل بدنتان به حسی برخوردید که برایتان چه خوشایند، چه ناخوشایند باشد کافی است تنها متوجه آن باشید اما خیلی به آن فکر نکنید یا تمرکز نکنید، سعی نکنید که آن را از خودتان دور سازید. حتی اگر در محیط اطراف هم مواردی دیدید، گذرا از کنار آن عبور کنید، اصلاً به آنها خیره نشوید و یا اگر خوشایند و راضی کننده بود دنبال آن نروید. افکار و عواطف به عواطف درونی خود توجه کنید. راضی هستید یا خسته؟ آیا خشمگین هستید؟ آیا از انجام مدیتیشن لذت می‌برید؟ در این مرحله فقط سعی کنید احساساتی را که هم اکنون دارید بشناسید. در همان حال از وضعیت ذهن خود هم آگاه باشید. آیا ذهن شما آسوده است یاکسل؟ آیا مشغول است یا آرام؟ آیا به چیزی به غیر از تمریناتی‌که مشغول انجام آن هستید هم می‌اندیشید؟ به تمامی افکاری که در ذهنتان خطور می کند، بدون قضاوت بیاندیشید. تعادل درون و بیرون حال می توانید به تعادلی که ناشی از شناسایی دنیای درون و بیرون شماست، برسید. من همیشه بر این اعتقاد هستم که اگر بتوانم بین دنیای بیرون‌ودرون خودم تعادل مساوی بر قرار کنم، در نهایت وضعیت آرام و آسوده و روشن خواهم داشت. توقف تمرینات دراین مرحله به پایان می‌رسد. می توانید به وضعیت طبیعی برسید، یک جا بایستید و به این فکر کنیدکه اگر نتوانید راه‌روید چه می‌شود؟ و دوباره به نیروی تعادلی که منجر به ایستادن شما روی‌دو پا می‌شود فکر کنید، مثل شروع تمرینات به وزنی که از طریق کف پا به زمین منتقل می شود فکر کنید.اکنون جلسه مدیتیشن به پایان می‌رسد. گرچه مدیتیشن عموماً به حالت نشسته صورت می‌گیرد، اما مزیت مدیتیشن راه رفتن در این است که به‌خوبی می‌توان به اعضایی که در راه رفتن دخیل هستند، توجه کرد. حتی برای ایجاد تعادل در تمرینات، بهتر است مدیتیشن راه رفتن جایگزین مدیتیشن نشسته شود. اگر حالت کسل و خسته کنندگی مدیتیشن نشسته، شما را آزار می‌دهد و تمرکزتان را به هم می‌زند می‌توانید از این تمرینات برای انرژی بخشیدن به خود استفاده کنید. چگونه انجام دهیم شروع مراقبه به این صورت است که ابتدا در وضعیت ایستاده قرار می‌گیرید و کاملاً به پاها توجه می کنید. 
(بهتر است قبل از شروع، مسیری به طول پنج تا ده متر که هموار و مسطح است را انتخاب کنید.) بازوها را آزادانه در دوطرف بدن رها می‌کنید و درحین راه رفتن دومتر جلوتر را،نگاه کنید تا ازحواسپرتی جلوگیری شود و وقتی راه می‌روید به کف پا توجه کنید، نه به پا وساق پا و جای دیگر پا. در5 دقیقه اول به سه مرحله قدم زدن شامل. بالا بردن پا (lifting) بردن به عقبpushing)) و گذاشتن روی زمین (Dvopping) توجه کنید. سپس درذهن خود این سه مرحله رابه 6جزء :بلند شدن پا، بالارفتن پا، بردن به عقب، گذاشتن روی زمین، تماس پا با زمین و فشار پا به زمین تفکیک کنید و همزمان این شش حالت را هم اجرا کنید. شاید در طول حرکت، افکاری خارج از موضوع به ذهن خطور کند، اصلاً به آنها اهمیت ندهید و تمرکز تان را به سمت مراحل قدم برداشتن ببرید، اگر افکار موجب حواس‌پرتی شما می‌شوند، لحظه ای بایستید و سپس دوباره تمرکز کنید و به رفتن ادامه دهید. تمامی مراحل را طوری اجرا کنید که انگار آنها را در ذهن خود یادداشت می‌کنید. البته این یادداشت نباید اختلالی در اجرای تمرین ایجاد کند. برای شروع یک دوره نیم ساعته تمرینات را ادامه دهید و سپس مدت آن را به یک ساعت افزایش دهید، اگر می‌خواهید مدیتیشن نشسته انجام دهید، بهتر است که قبل از آن به انجام تمرینات مدیتیشن راه رفتن بپردازید تادر شما تعادل ایجاد شود، اگر بدون فوت وقت و بلافاصله مدیتیشن نشسته را انجام دهید نتیجه بهتری خواهید داشت. مدیتیشن راه رفتن این مدیتیشن برای مواقعی که فکر خسته است خیلی مفید به نظر می‌رسد، زیرا روح و جسم را تقویت کرده و آنها را به حالت نرمال و برمی‌گرداند، اگر چه انجام آن در هر محیطی امکان پذیر است امادرتنهایی و در طبیعت نتیجه بهتری خواهد داشت. انجام این تمرینات انسان را بسیار آرام کرده، او را باخالق هستی ارتباط می‌دهد. شما طبیعی راه می روید و با تماشای محیط اطراف تمرکز تان نیز افزایش می یابد. وقتی راه می روید، پرنده ها به خواندن ادامه می دهند، پس حیوانات نشان می دهند که شما جزئی از طبیعت و دارای حیات و زندگانی هستید. می‌توانید حس کنید که زندگی در خیابانهای شهر و جاده های کشور جاری است. شاید شعری‌که تیک نات هان از بزرگترین اساتید معنوی یوگا Thich nhat hann سروده است مثال تصورسازی خوبی برای آموزش این متد باشد، چرا که تصویرسازی انجام تمرینات فوق راساده تر می‌کند: دم، من می‌دانم که در حال فرو بردن نفس هستم. بازدم، من می‌دانم که در حال بیرون دادن نفس هستم. دم/بازدم دم، من مثل گلی هستم بازدم، احساس تازگی و جوانی دارمsp;گل/ تازگی و جوانی دم، من مثل کوه هستم بازدم، احساس مقاومت و پایداری دارم 
کوه/ مقاومت و پایداری دم، من مثل آب هستم. بازدم، همه چیز را همان‌طور که هستند منعکس می کنم
 آب/ انعکاس دم، من مثل فضا هستم. بازدم، احساس آزادی می کنم. 
فضا/ آزادی….. البته او شعرش را بسیار زیبا تر از آنچه من تفسیر کرده ام نوشته است. اما سعی می کنیم نحوه استفاده آن در مدیتیشن بهنگام راه رفتن را نشان دهیم. «دم می دانم که نفس فرو می برم.» وقتی شروع به راه رفتن می کنید، در هر نفس که هوا را به ششها می برید این مصراع را بخوانید. 
بازدم/ می دانم که نفس بیرون می دهم. این مصراع رادر هر بازدم بخوانید. همزمان با نفس کشیدن بر روی بدنتان هم تمرکز کنید. قدمها و حتی هوایی که وارد شش ها می شود را حس کنید و به تمامی اعضای بدن تمرکز و فکر کنید. حال می توانید کاملاً حس کنید که ریلکس هستید، نفس ها آرام شده است و پاها به آرامی روی زمین گذاشته می‌شود. سعی کنید بین نفس هایتان، قدم های بیش تری بردارید و سپس قدم ها را با دم و بازدم تطبیق دهید. وقتی نفس فرو می برید به این توجه کنیدکه انرژی بدنتان زیاد می شود و وقتی نفس بیرون می دهید تمامی استرسها و رنجها آزاد می‌شوند. ببینید که چگونه قلب با ریتم نفس کشیدن شما می تپد. وقتی به‌خوبی احساس آرامش و راحتی کردید، مصراع بعدی را بخوانید« دم، من مثل گلی هستم، بازدم، احساس تازگی دارم. گل / تازگی از تصاویری که با خواندن شعر در ذهن شما مجسم می شود استفاده کنید، چه گلی هستید؟ چه قسمتی از بدنتان احساس تازگی می کند؟ حتی اگر فکری مخربانه به ذهنتان خطور کرد، بگذارید جریان یابد و شما همچنان به خواندن شعر ادامه دهید. من گاهی بنا به موقعیتی که در آن قرار دارم، فقط یک عبارت شعر را می خوانم. مثلاً درهنگام شب از مصراع مربوط به فضای آزادی و یا هنگام سربالایی از مصراع کوه/ استقامت استفاده می کنم. هر چه که در آن زمان حس می کنید همان درست است. وقتی راه رفتن به پایان رسید به آرامش فوق العاده ای می رسید. حال می توانید با ذهنی باز و آزاد به تمام مسائلی که می خواهید فکر کنید. حتی اگر فرد معنوی هستید، با این نوع تمرکز شما به معنویات خواهید رسید. این تمرینات در هر زمان می تواند انجام شود و لازم نیست زمان خاصی را در نظر بگیرید. در هر صورت ما در ضمن فعالیت روزانه راه خواهیم رفت. از این مدیتیشن استفاده کنید تا پیاده روی های شما شادتر شود.